BESLENME

Muhabbet kuşlarında temel rasyonu*; darı tohumu (örneğin, gümüş ve Plata darısı), kanarya tohumu, biraz çimlenmiş buğday, kabuksuz yulaf (%3-5) oluşturur. Muhabbet kuşlarına verilen ortalama yem miktarı günde 7g (%10 CA)’dır. Yemlerdeki kılçıklar (kavus) günlük olarak üflenerek uzaklaştırılmalıdır.

Muhabbet kuşu rasyonlarında yağlı tohum bulunması gerekir. Rasyonlarda ezilmiş ayçiçeği tohumu, Niger tohumu, keten, haşhaş ve salatalık tohumuna yer verilmelidir. Yaşlı, kondisyonu düşük kuşlarda darı, başakları ile birlikte verilir. Kışın serbest dolaşımlı kafeste ad libitum olarak yulaf sunulur. Yeşil yem katkıları olarak; yabani otlar, mera otu, yarı olgunlaş­mış tohum kapçıkları, salata dış yaprakları, yeşil lahana, hindiba-marul, ıspanak, genç aslanağzı yaprakları, su teresi, kereviz, maydanoz, kışın ise elma ve havuç verilebilir. Ayrıca çayır ve meyve ağacı dalları ile mineral karması önlerinde yer almalıdır.

 

Kuş griti ve preslenmiş grit taşı iyi bir gaga aşındırı­cı olarak önlerinde yer almalıdır. Sadece tohumlar ile beslenen kuşlarda Ca, Mn, I, ve vitamin A, D, B12 eksikliği görülür.

Yumurta problemleri, yavru ve anormal kabuk yapısının temelinde beslenme bozukluğu yer alır.

Ayrıca haftada bir yumurta maması verilebilir. Özellikle yumurtlama dönemindeki ve yavrularına bakan anneler için ideal protein kaynağıdır. Bu dönemde günlük olarak verilmesi yavruların gelişimi için faydalı olacaktır.

Yumurta maması ; 1 adet haşlanmış katı yumurta 3 adet vitamin ve mineral takviyeli bebek bisküvisi bir miktar ufalanmış yumurta kabuğu İnce süzgeçten geçirilerek ufalanan yumurta ve bisküvilerin içine bir miktar yumurta kabuğu ufak parçalar halinde konulur. Hazırlanan mamanın yarısı buzdolabında ertesi gün verilmek üzere saklanabilir. Ancak tüketime sunulan miktar gece olmadan kafesten alınır. Bayatlamasına ve bozulmasına fırsat verilmeden bitirilmelidir. Aksi taktirde gıda zehirlenmesi oluşabilir.

Her zaman suluklarında temiz ve taze su olmasına dikkat etmelisiniz. 2-3 günde bir su kabları temizlenip suları değiştirilmelidir. Sularına 2-3 damla multi-vitamin takviyesi sağlıkları için idealdir.

Yemlikler sürekli kontrol edilmeli ve yemleri tazelenmelidir. Yem kabuklarının biriktiği yemlikler bazen dolu sanıldığı için takviye edilmediği ve kuşların açlıktan zayıfladıkları hatta öldükleri vakalar görülmektedir. Yem kablarına üflenerek yem kabukları atılmalı ve kuşunuzun ne kadar yem yediği dikkatle takip edilmelidir. Unutulmamalıdır ki yem yemesi sağlığının en önemli göstergesidir.

Mürekkep balığı kemiği veya yumurta kabuğu Ca ( Kalsiyum ) takviyesi açısından gereklidir.Mineral tabletleri de kullanılmalıdır.

Muhabbet kuşunuz için kum taşı gerekmez.

Muhabbet kuşlarının kağıt yeme alışkanlıkları olduğu için kafeslerinin tabanına mümkünse gazete kağıdı kullanmayınız. Özellikle renkli mürekkep sorun çıkarmaktadır.

Kötü beslemeden dolayı ilk yıl ölümler görülmektedir. Bilinçli besleme kuşunuzun sağlıklı gelişimi ve uzun süre yaşaması için şarttır.

*Rasyon: Bir hayvanın 24 saatlik bir periyot için besin maddeleri ve enerji ihtiyacını sağlayan toplam yem miktarı

İşbu Sözleşmeyi imzalayan Avrupa Konseyi üyesi devletler, Avrupa Konseyi'nin amacının üyeleri arasında daha sıkı bir birlik gerçekleştirmek olduğunu dikkate alarak, İnsanın yaşayan tüm canlılara ahlâkî bir yükümlülüğünün olduğunu tanıyarak ve insan ile ev hayvanları arasında mevcut özel ilişkileri hatırda tutarak, Ev hayvanlarının yaşam kalitesine olan katkılarını ve bunun sonucu olarak da toplum için taşıdığı önemi dikkate alarak, İnsan tarafından bakılan hayvanların geniş çeşitliliğinden kaynaklanan güçlükleri dikkate alarak, Hayvanların, aşırı nüfuslarına bağlı olarak, insan ve diğer hayvanların hijyen, sağlık ve güvenlikleri açısından taşıdıkları riskleri dikkate alarak, Yabanî fauna örneklerinin ev hayvanı olarak muhafaza edilmelerinin desteklenmemesi gerektiğini dikkate alarak, Ev hayvanlarının elde edilmesi, muhafaza edilmesi, ticarî veya ticarî olmadan üretilmesi, başkasına devredilmesi ve ticaretini etkileyen farklı şartların bilincinde olarak, Ev hayvanlarının muhafaza edilme koşullarının her zaman sağlıklarını ve refahlarını geliştirmeye izin vermediğinin bilincinde olarak, Bilgi veya bilinç noksanlığı nedeniyle, bazen, ev hayvanlarına karşı davranışların önemli ölçüde değiştiğini kaydederek, Ev hayvanları sahiplerinin sorumluluğu sonucunda doğacak temel müşterek davranış ve uygulama standardının sadece arzu edilen değil, aynı zamanda gerçekçi bir hedef olduğunu dikkate alarak, Aşağıdaki hususlarda anlaşmışlardır :

BÖLÜM I - GENEL HÜKÜMLER

Madde 1

Tanımlar

1. Ev hayvanı, insan tarafından özellikle evde, özel zevk ve refakat amacıyla muhafaza edilen veya edilmesi tasarlanan her türlü hayvanı ifade eder.
2. Ev hayvanlarının ticareti, kâr amacıyla yapılan, ev hayvanlarının sahipliğinin değişmesine yol açan önemli miktarlardaki tüm düzenli ticarî işlemleri ifade eder.
3. Ticarî üretme ve barındırma, kâr amacıyla ve önemli miktarda yapılan üretme ve barındırmayı ifade eder.
4. Hayvan barınağı, çok sayıda ev hayvanının muhafaza edilebileceği, kâr amacı gütmeyen bir tesisi ifade eder. Ulusal mevzuat ve/veya idarî tedbirler izin verdiğinde, bu gibi tesisler başıboş hayvanları da kabul edebilir.
5. Başıboş hayvan, evi olmayan veya sahibinin veya bakıcısının evinin sınırları dışında bulunan ve herhangi bir sahibin ya da bakıcının kontrolü veya doğrudan denetimi altında bulunmayan ev hayvanını ifade eder.
6. Yetkili makam, üye ülke tarafından tayin edilen makamı ifade eder.

Madde 2

Amaç ve Uygulama

1. Tarafların herbiri;
a) Bir kişi veya kurum tarafından evde ya da ticarî üretme ve barındırma kuruluşlarında ve hayvan barınaklarında muhafaza edilen ev hayvanları,
b) Uygun hallerde başıboş hayvanlar, konularında işbu Sözleşmenin hükümlerine işlerlik kazandırılması için gerekli tedbirleri almayı taahhüt eder.
2. Bu Sözleşmenin hiçbir hükmü hayvanların korunması veya tehdit altındaki yabanî türlerin korunması konusundaki belgelerin uygulanmasını etkilemez.
3. İşbu Sözleşmenin hiçbir hükmü, Tarafların ev hayvanlarının korunmasına yönelik daha sıkı tedbirleri kabul etme hürriyetine veya bu belgede yer alan hükümlerin işbu belgede özellikle belirtilmeyen hayvan sınıflarına da uygulanması hakkını etkilemez.

BÖLÜM II - EV HAYVANLARININ MUHAFAZA EDİLMESİ İÇİN KURALLAR

Madde 3

Hayvanların Refahı İçin Temel Kurallar

1. Hiç kimse bir ev hayvanının, gereksiz acı, sıkıntı veya ızdırap çekmesine sebep olamaz.
2. Hiç kimse bir ev hayvanını terk edemez.

Madde 4

Muhafaza Etme

1. Bir ev hayvanını muhafaza eden veya bakımını kabul eden kişi, hayvanın sağlığı ve refahından sorumludur.
2. Bir ev hayvanını muhafaza eden veya onunla ilgilenen kişi, hayvanın cinsi ve ırkına bağlı olarak davranış gereksinimlerini dikkate alan barınak, dikkat ve ihtimamı sağlayacaktır. Özellikle;

a) Yeterli ve uygun gıda ve su verecek,
b) Hareketi için uygun imkânları sağlayacak,
c) Kaçışını önleyecek tüm makul tedbirleri alacaktır.

3. Bir hayvan;

a) Yukarıdaki 2 nci paragrafta belirtilen şartlar yerine getirilmediği veya
b) Belirtilen şartlar yerine getirilmesine rağmen hayvan esarete alışamazsa ev hayvanı olarak muhafaza edilemez.

Madde 5

Üretim

Bir ev hayvanını üretmek için seçen bir kişi, o hayvanın, dişinin veya yavruların sağlık ve refahını risk altına sokabilecek anatomik, psikolojik ve davranış özelliklerini göz önünde bulundurmaktan sorumlu olacaktır.

Madde 6

Ev Hayvanı Edinmede Yaş Sınırı

Hiçbir ev hayvanı ebeveynlerinin veya ebeveyn sorumluluğu taşıyan diğer şahısların açık rızası olmaksızın 16 yaşın altındaki kimselere satılamaz.

Madde 7

Eğitim

Hiçbir ev hayvanı, sağlığına ve refahına zarar verecek şekilde, özellikle doğal gücünü ve kapasitesini aşacak biçimde ya da yaralanmasına veya gereksiz ağrı, acı, sıkıntı veya ızdırap çekmesine yol açacak suni yardımlar kullanarak eğitilemez.

Madde 8

Ticaret, Ticarî Üretim ve Barındırma, Hayvan Barınakları

1. Sözleşme yürürlüğe girdiği tarihte ev hayvanlarının ticaretini, ticarî amaçla üretimini yapan veya barındıran veya hayvan barınağı işleten her kişi, her Tarafça belirlenecek uygun süre içerisinde bu faaliyetlerini yetkili makama bildirecektir. Bu faaliyetlerden herhangi birinde hizmet yapmaya niyetli her kişi, bu niyetlerini yetkili makama bildireceklerdir.

2. Bu bildirim,

a) Bu faaliyetlere dahil olan veya olacak ev hayvanı türlerini,
b) Sorumlu kişi ve onun bilgi düzeyini,
c) Kullanılan veya kullanılacak mülkün ve ekipmanın tanımını, belirtmelidir.

3. Yukarıda belirtilen faaliyetler ancak;

a) Profesyonel eğitim veya ev hayvanları konusunda yeterli deneyim sonucunda sorumlu kişinin faaliyette bulunmak için gerekli bilgi ve kapasiteye sahip olması,
b) Faaliyet için kullanılacak mülk ve ekipmanın 4 üncü maddede belirtilen şartları yerine getirmesi, durumunda gerçekleştirilebilir.

4. Yetkili makam, 1 inci paragrafta belirtilen hükümler çerçevesinde yapılan bildirim temelinde, 3 üncü paragrafta belirtilen şartların yerine getirilip getirilmediğini tespit eder. Şayet şartlar gerektiği şekilde sağlanmamışsa, tedbirler tavsiye eder ve gerekirse, hayvanların refahı için, faaliyetin başlatılmasını veya devam etmesini yasaklar.

5. Yetkili makam, ulusal mevzuat ile uyumlu olarak, yukarıda belirtilen şartların yerine getirilip getirilmediğini denetler.

Madde 9

Reklam, Eğlence, Sergi, Yarışma ve Benzeri Faaliyetler

1. Aşağıdaki şartlar sağlanmadıkça ev hayvanları reklam, eğlence, sergi, yarışma ve benzeri faaliyetlerde kullanılamaz.

a) Organizatörün bu hayvanlara, 4 üncü maddenin 2 nci fıkrasındaki koşullara uygun olarak davranılmasını sağlayacak gerekli şartları oluşturması ve
b) Ev hayvanlarının sağlık ve refahının risk altına sokulmaması.

2. a) Yarışma esnasında veya,
b) Hayvanın sağlık ve refahını risk altına sokabilecek diğer zamanlarda,
ev hayvanının doğal performans düzeyini artırmak veya azaltmak amacıyla ona hiçbir madde verilemez, tedavi uygulanamaz veya cihaz tatbik edilemez.

Madde 10

Cerrahî Operasyonlar

1. Bir ev hayvanının dış görünüşünü değiştirmeye yönelik veya diğer tedavi edici olmayan cerrahi müdahaleler yasaktır. Özellikle;

a) Kuyruğun kesilmesi,
b) Kulakların kesilmesi,
c) Ses tellerinin alınması,
d) Tırnak ve dişlerin sökülmesi.

2. Bu yasaklamalara sadece aşağıdaki durumlarda müsaade edilecektir;

a) Bir veteriner hekimin, veterinerlikle ilgili tıbbî sebepler veya özel bir hayvanın yararı için gerektiğinde tedavi edici olmayan müdahaleyi gerekli görmesi,
b) Üremenin önlenmesi.

3. a) Hayvanın şiddetli acı çekeceği veya çekmesi muhtemel operasyonlar sadece anestezi uygulanarak ve bir veteriner hekim tarafından veya onun gözetiminde gerçekleştirilecektir.
b) Anestezi gerektirmeyen operasyonlar, ulusal mevzuata uygun olarak, yetkili bir kişi tarafından gerçekleştirilebilir.

Madde 11

Öldürme

1. Veteriner hekim veya diğer bir yetkilinin yardımının hızlı bir şekilde temin edilemediği veya ulusal mevzuat kapsamında bir hayvanın acısını ortadan kaldırmaya yönelik acil veya ulusal mevzuatla öngörülen diğer tüm acil durumlar dışında, bir ev hayvanı ancak bir veteriner hekim veya diğer bir yetkili tarafından öldürülebilir.Tüm öldürmeler şartların gerektirdiği asgarî düzeyde fiziksel ve manevî acı verecek şekilde gerçekleştirilecektir. Seçilen yöntem, acil durumlar dışında :

a) ani şuur kaybı ve ölümü gerçekleştirecek ya da
b) derin genel anestezi ile başlayacak, bunu kesin ve mutlak ölümü sağlayacak işlem izleyecektir. Öldürmeden sorumlu kişi, hayvanın cesedi yok edilmeden önce o hayvanın öldüğünden emin olacaktır.

2. Aşağıda belirtilen öldürme yöntemleri yasaktır.

a) 1. b paragrafında kaydedilen etkilerin gerçekleşmemesi durumunda, boğma veya nefessiz kalmasına neden olacak diğer yöntemler,
b) 1 inci paragrafta belirtilen etkileri sağlayacak, dozu ve uygulaması kontrol edilemeyen herhangi bir zehirli madde veya ilaç kullanımı,
c) Ani şuur kaybı meydana getirmeden yapılan elektrikle öldürme.

BÖLÜM III- BAŞIBOŞ HAYVANLAR İÇİN EK TEDBİRLER

Madde 12

Sayılarının Azaltılması

Taraflardan biri, başıboş hayvan sayısının sorun yarattığını düşünürse, gereksiz ağrı, acı ve ızdırap çekmelerine sebep vermeyecek şekilde sayılarını azaltmak için uygun yasal ve/veya idarî tedbirleri alacaktır.

a) Bu tedbirler aşağıdaki şartları kapsayacaktır;
i. Bu hayvanlar yakalanacak ise, bunun hayvana fiziksel ve manevi olarak en az seviyede acı verecek şekilde gerçekleştirilmesi,
ii. Yakalanan hayvanların muhafaza edilmesi veya öldürülmesi işlemlerinin bu Sözleşmede belirtilen prensiplere uygun olarak gerçekleştirilmesi.
b) Taraflar,
i. Köpek ve kedilere damgalama gibi az acı veren ya da hiç ağrı, acı ve ızdırap çektirmeyen uygun bir yöntemle aynı zamanda sahiplerinin isim ve adresleri ile birlikte numaraları kayda geçirilerek daimi kimlik sağlamayı,
ii. Kedi ve köpeklerin plansız üremelerini azaltmak için bu hayvanların kısırlaştırılmalarını teşvik etmeyi,
iii. Başıboş kedileri ve köpekleri bulan kişilerin, bu konuda yetkili makama bilgi vermelerini teşvik etmeyi, değerlendirmeyi taahhüt ederler.

Madde 13

Yakalama, Muhafaza Etme ve Öldürme İçin İstisnalar Başıboş hayvanların yakalanmaları, muhafaza edilmeleri ve öldürülmeleri konularında bu Sözleşmede yer alan prensiplere sadece hastalıkların kontrolüne yönelik Hükümet programları kapsamında kaçınılmaz hallerde istisna getirilebilir.

HAYVAN HAKLARI BİLDİRGESİ - 15 Ekim 1978 Unesco -

1- Bütün hayvanlar yaşam önünde eşit doğarlar ve aynı var olma hakkına sahiptirler.

2- Bütün hayvanlar saygı görme hakkına sahiptirler. Bir hayvan türü olan insan, öbür hayvanları yok edemez, bu hakkı çiğneyerek onları sömüremez. Bilgilerini hayvanların hizmetine sunmakla görevlidir. Bütün hayvanların insanca gözetilme, bakılma ve korunma hakları vardır.

3- Hiç bir hayvana kötü davranılamaz, acımasız ve zalimce eylem yapılamaz. Bir hayvanın öldürülmesi zorunlu olursa, bu bir anda, acı çektirmeden ve kokutulmadan yapılmalıdır.

4- Yabani türden olan bütün hayvanlar kendilerine özel dopal çevrelerinde; karada, havada ve suda yaşama ve üreme hakkına sahiptiler. Eğitim amaçlı bile olsa bu özgürlükten yoksun kılmanın her çeşidi bu hakka aykırıdır.

5- Geleneksel olarak insanların çevresinde yaşayan bu türde olan bütün hayvanlar uyumlu bir biçimde türüne özgü yaşam koşulları ve özgürlük içinde yaşama ve üreme hakkına sahiptir.

6- İnsanların yanlarına aldıkları bütün hayvanlar doğal ömür uzunluklarına uygun sürece yaşam hakkına sahiptir.Bir hayvanı terketmek acımasız ve aşağılık bir davranıştır.

7- Bütün çalışan hayvanlar iş süresi ve yoğunluğun sınırlandırılması ve güçlerini arttırıcı bir beslenme ve dinlenme hakkına sahiptir.

8- Hayvanlara fiziki ya da psikolojik bir acı çektiren deneyler yapmak hayvan haklarına aykırıdır. Tıbbi, bilimsel,ticari ve başka biçimlerdeki her türlü deneyler için de durum böyledir.

9- Hayvan, beslenmek için yetiştirilmişse de bakılmalı, barındırılmalı, taşınmalı, ölümü de acı çektirilmeden ve korkutulmadan olmalıdır.

10- Hayvanlardan insanların eğlencesi olsun diye yararlanılamaz, hayvanların seyrettirilmesi ve hayvanlardan yararlanılan gösteriler hayvan onuruna aykırıdır.

11- Zorunluluk olmaksızın bir hayvan öldürülmesi yaşama karşı suçtur.

12- Çok sayıda hayvanın öldürülmesi demek olan her davranış bir soykırım, yani suçtur.

13- Hayvan ölümüne de saygı göstermek gerekir. Hayvanların öldürüldüğü şiddet sahneleri sinema ve televizyonda yasaklanmalıdır.

14- Hayvanları koruma ve savunma kuralları, hükümet düzeyinde temsil olunmalıdır. Hayvan hakları da insan hakları gibi yasayla korunmalıdır.

En Basit Yumurtalı Mama Tarifi

Malzemeler: yarım havuç, 1 adet haşlanmış yumurta, 2-3 adet bebek bisküvisi veya yarım dilim etimek.

• Tuzsuz etimeği toz tahline getirin, çok az miktarda bebek bisküvisi de katabilirsiniz.

• Yumurta sarı ile ezin

• Rendelenmiş havuç ile karıştırın

• İnce ince kıyılmış yumurta beyazı ile karıştırın

• Mamayı kuşlarınıza verdikten 5-10 saat sonra toplayın. Sıcak havalarda buna özellikledikkat edin.

• Bu malzemelerle hazırlanan mama miktarı 10 muhabbet kuşuna rahatlıkla yetecektir.

• Ayrıca yumurta kabuklarını toz haline getirip mamaya katabilirsiniz.

Genel olarak erkek kuşların davranışları
-Dişilere göre daha hareketlidirler ve yerlerinde duramazlar, sağa sola geçerler.
-Daha uzun ötüşleri vardır ve öterken de başlarını sallarlar.
-Cere renkleri genelde mavi, koyu mavi ve koyu pembe tonları arasında değişir.

Genel olarak dişi kuşların davranışları
-Erkek kuşlara göre hareketsizdirler.
-Kısa kısa öterler ve genelde agresif ve dominant tavırlar sergilerler.
-Cere renkleri genelde beyaz, kahve rengi ve açık pembe tonları arasında değişir.

Bilmeniz gereken en önemli iki şey şu ki;
* Evimizde beslediğimiz muhabbet kuşları bağışıklıkları çok düşük hayvanlardır. Dışarıda 1-2 günden fazla yaşamazlar.
* "Benim kuş kaçmaz pencereyi açık bıraksam da" diye birşey demeyin. Muhabbet kuşlarının yön bulma yeteneği yoktur. Sadece ezberledikleri yollardan giderler. O sebeple dışarı çıktıkları anda kaybolurlar geri de dönemezler.

O sebeple eğer sevginizi verip iyi bakabileceğinize inanıyorsanız ve bir kenarda onu tek başına bırakmayacaksanız muhabbet kuşu alabilirsiniz.

Muhabbet kuşlarının psikolojisi çok hassastır. Yalnız kalmayı hiç sevmezler. Çok alıngandırlar. El ile tutulmayı hiç sevmezler. Özellikle uyumadan önce onu elinize alıp rahatsız ederseniz bunu unutmaz ertesi gün size karşı sinirli davranırlar. Uyku vakitleri geldiğinde sessizce öğretmek istediğiniz kelimeleri tekrar ederseniz daha çabuk konuşturursunuz. Ayrıca yeni evinize getirdiğiniz kuşu elinize alıştırmak içinde en uygun saatlerdir.

Muhabbet kuşu seçerken tüylerinin düzgün, burun deliklerinin geniş ve açık, gagasının parlak ve pürüzsüz, kuyruğunun ve başının dik olmasına dikkat ettin.

Kafes SeçimiKafesi kanatlarını komple açtığında sığabilecek genişlikte olması gerekir.

Kafesin içine fazla oyuncak koymayın. Eğer size alışmasını isterseniz kafesin içine ayna koymayın. Yoksa kendi aksiyle arkadaş olup size pas atmaz.

Kafes tülünün kuşun tırnağına takılmayacak şekilde olmasına dikkat edin.

Evdeki İlk Gün
Kafesi ve kuşu seçip eve getirdiniz. Kafesi ne çok yukarı ne de yere koymak iyi değildir. Kafes aydınlık ve evin en çok zaman geçirilen odasında olmalıdır. İlk getirdiğiniz de sessiz bir ortamda sizi ve çevreyi izlemesine izin verin. İlk gece korkup çırpınabilir. Eğer gece lambanız varsa yakarsanız daha iyi olur. Aldığınız ilk 15 gün kafesten dışarı salmayın. Kafesin yerini çok değiştirmeyin. Kafesle odayı yavaş yavaş gezdirin etrafı öğrenmeli ki dışarı çıktığında panik olup kendisini çarpmasın. Panik anındaki çarpmalardan dolayı iç kanama oluşabiliyor.

 Aşağıdaki konu başlıklarındaki bilgileri bu bölümde bulabilrsiniz

1. Muhabbet Kuşunu evcilleştirmek için nelere dikkat edilmelidir?

2. İki Muhabbet Kuşu yan yana olunca evcilleştirmek zor mudur?

3. Muhabbet Kuşunu konuşturmak için neler yapılmalıdır?

4. Muhabbet kuşları konuşmayı nasıl algılıyor veya nasıl öğreniyorlar?

5. Evcilleştirmeye nereden başlanmalıdır?

1. Muhabbet Kuşunu evcilleştirmek için nelere dikkat edilmelidir?

Onların çoğu, ailelerinin yanında, insani dokunuşlardan uzak büyüdükleri için ürkek olurlar. Bir muhabbet kuşunu çok genç yaşlarda, hatta bebekken elde ederseniz, evcilleştirilmesi çok daha kolaydır. Elle beslenen bebekler, kısa sürede sizinle arkadaş olurlar. Onlar, ebeveynleri tarafından yetiştirilenlerden daha fazla kucaklanılmaktan hoşlanırlar. Muhabbet kuşlarının tek başlarına ya da çift olarak tutulması mümkün. Eğer gerçekten kuş evcilleştirmek istiyorsanız, yalnız bir kuş edinmeniz daha iyi olacaktır. Çift olan kuşların asla evcilleştirilemeyeceği anlamında söylemiyoruz bunu. Sadece çift olan kuşlarınızı evcilleştirmek için daha fazla çalışmanız gerekir.

2. İki Muhabbet Kuşu yan yana olunca evcilleştirmek zor mudur?  

Tek bir kuşa göre daha zordur. Bunun sebebi de, kuşlar çift iken, birbirleri ile ilişki halindedir ama yalnız bir kuş, sadece sizinle ilişkidedir. Onun bir arkadaşı olması gerektiğini hesaba katın ve bu siz olun. Eğer tercihiniz çift kuş edinmekse, fakat aynı zamanda da size arkadaşlık etmelerini istiyorsanız, işe yalnız bir kuş edinmekle başlayın. Aradan bir kaç ay geçip de sizinle ilişki kurduğunda, yanına ikinci bir kuş ekleyebilirsiniz. Ancak sadece evcilleştirmek amacıyla kuşu uzun süre tek tutmakla ona işkence etmiş olursunuz. Bu nedenle kuşun bir süre sonra evcilleşip evcilleşmeyeceği durumundan belli olur. Belli bir süre sonra evcilleşmiyorsa yanına bir eş almanız onu daha sakin kılacaktır. Ancak kuşunuz evcilleşmeye meyilli ve hatta evcilleşmis ise ona bir eş almanızda da mani bir hal yoktur. Çünkü kuşunuz birkere size alıştımı sizinle olan dostluğunu kesmeyecektir. 

3. Muhabbet Kuşunu konuşturmak için neler yapılmalıdır?

Muhabbet kuşları konuşma yeteneğine sahiptirler. Bazı kuşlar, yeni kelimeleri ve deyimleri çabuk sökerken bazıları da asla tek kelime bile öğrenemeyebilir. Öncelikle yavru muhabbet kuşları 2-4 aylık iken konuşmaya eğitmeniz daha iyi sonuç verecektir. Belli bir ayı geçen kuşlar zor konuşur, hatta tek kelime bile öğretemeyebilirsiniz. Konuşma yeteneğine erkek muhabbetkuşlarının daha yatkın olduğu gözlenmiştir. Ancak dişi kuşlarda konuşur ama erkek kuşa göre kelime dağarcığı sınırlı kalır.
Muhabbet kuşlarının hayranlık uyandırıcı bir kelime dağarcığı olsa da, bunu anlamak zor olabilir. Çünkü kelimeleri yüksek bir hızda çıkarırlar. Erkek ve dişi kuşlar konuşmayı öğrenebilir, ama erkekler sözlük dağarcıklarına sık sık yeni kelimeler eklerler ve sözcükleri daha doğal çıkarmaya başlarlar.
Eğer konuşan bir muhabbet kuşuna sahip olmayı gerçekten çok istiyorsanız, en iyi seçim, küçük yaşta, elle besleyebileceğiniz bir yavru alın. Fakat bunun bir garantisi olmadığını unutmayın.

Kuşlar en iyi sabah vakitlerinde öğrenirler. Çünkü sabahları zihinleri yeni bilgiler öğrenmek için açık olur. Eğer kafesin üzeri örtülüyse sabahları bu örtüyü kaldırmadan kuşunuzla yaklaşık yarım saat boyunca konuşun. Aynı sözcükleri anlaşılır bir ses kullanarak tekrarlayın. Muhabbet kuşları k ve t gibi sert sessiz harfleri rahat söyleyebilirler. İçinde bu harfleri barındıran sözcükler seçmeniz daha kolay ve iyi sonuç almanızı sağlayacaktır.

4. Muhabbet kuşları konuşmayı nasıl algılıyor veya nasıl öğreniyorlar?  

Muhabbet kuşu bir papağan çeşididir. Bütün kuşlarda, soluk borusunun alt kısmında syrinks adı verilen ve ses çıkarmaya yarayan bir çift yapı bulunur. Fakat papağanlarda bu yapıdan sadece bir adet bulunur. Bu durum papağanlardaki yapının, insanlarda larinks adı verilen yapıya benzemesine sebep olur. Papağanların ön beyinlerinde ses öğrenimiyle ve ses çıkarmayı kontrol etmeyle ilgili bölgeler yer alır. Yapılan araştırmalar diğer kuş türlerinde rastlanılmayan bu bölgelerin insanlarda bulunan dille ve konuşmayla ilgli bölgelerle benzerlik gösterdiğini ortaya koymuştur. Fakat papağanların dili gerçek anlamda öğrenip öğrenemedikleri yani anlayarak konuşup konuşmadıkları tartışma konusu. Aslına bakılırsa yapılan araştırmalar gösteriyor ki, doğal ortamda yaşayan hayvan türlerinin hiçbiri bildiğimiz anlamda bir dile sahip değil. Genel kanı papağanların etkin koşullanma kurallarına göre hareket ettikleri, yani söyledikleri herhangi bir cümleyi, örneğin “kraker istiyorum” cümlesini, sadece bu cümleyi söylemenin sonucunda kendilerine kraker verildiği için söyledikleri. Bu şu demek oluyor: bizler için tamamen farklı bir anlama gelen, hatta anlamsız olan başka bir cümle hayvana öğretilebilir ve hayvan bu cümleyi ezbere söyleyerek kraker kazanabilir fakat cümlenin aslında ne anlama geldiğine ilişkin bir fikri olmaz. Bu konulardaki en önemli araştırmalar Irene Pepperberg’e ait. Irene Pepperberg’in çalışmalarını yürüttüğü gri Afrika papağanı Alex ise dünyaca ünlüdür.

5. Evcilleştirmeye nereden başlanmalıdır?

İlk aşamada kafesine ve size alışan kuşunuzu artık kafes dışına çıkarabilirsiniz. Bunu yapmadan önce bir takım önlemleri almalısınız ;

Kapıların, pencerelerin kapalı olmasına ve camların önünde tül yada perde olmasına dikkat etmelisiniz. Aksi taktirde açık kapı yada pencerelerden dışarı kaçabilir veya camları farketmeyerek çarpıp ölebilir. Ayrıca, odada kedi, köpek olmamalı, aspiratör varsa çalışır durumda olmamalı, ateş yada kızgın birşeyler olmamalı, yeterli derecede ışık olmalıdır.

Uygun ortam sağlandıktan sonra, elinizi yavaş hareketlerle kafese sokup işaret parmağınızın üzerine çıkmasını sağlayın. Bir süre tam bir güven sağlayana kadar onunla konuşup iletişim kurun. Daha sonra elinizi yavaşça kafesin dışarısına onunla birlikte çıkarın. İlk başta gönülsüz olacaktır. Dışarı çıkmak istemediğinden parmağınızdan atlayıp kafesin tellerine tutunacaktır. Birkaç defa denedikten sonra kafesin dışına çıkmaya ikna edebilirsiniz. Dışarı çıktığında uçarak etrafı tanımasına müsade edin. Uçarken üzerinize konmaya çalışacaktır. Onu korkutacak ani hareketlerden kaçınmalısınız.

MUHABBET KUŞUNUN YAVRUSUNU YUVADAN ATMASI

Kuş üreticilerinin karşılaştıkları en genel sorunlardan biri de, ebeveynlerin yavruları yuvadan atmaları durumudur. Bunu pek çok sebebi olabilir ama en sık rastlanan sebeplerden biri protein yetersizliğidir.

Kuşlar için günlerin uzaması, daha iyi besinlere ulaşabilecekleri anlamı taşır. Bu kısa süreli avantajı tam olarak kullanabilmek için kuşlar besin miktarı artmadan önce eşe gelirler. Eğer yavrular yumurtadan çıktıkları sırada besin miktarı ve kalitesi artmamışsa, ebeveynlerin yavrularını yuvadan dışarı atmaları çok muhtemeldir. Bazen kuşların on dört günlük yavruları bile yuvadan attıkları görülmüştür. Bunu engellemenin anahtarı proteindir.

İyi beslenmiş ebeveyn, yavrusuna da iyi bakar. Eğer tekrar eşe gelirlerse, yavrular yuvadan uçmadan tekrar yumurtlayabilirler ama yavruları yuvadan atmazlar.

Protein ve Agresiflik

Yapılan deneylerde, proteini yüksek besinler alan kuşların daha az agresif davrandıkları gözlemlenmiştir. Yeterince iyi beslenen kuşlar, diğer kuşlarla yer kapma yarışına girmeyeceklerdir. Bu nedenle çatışma da azalacaktır.

Sonuç olarak; kuşları eşleşmeye yönelten en önemli uyarıcının protein olduğu anlaşılmaktadır. Aynı zamanda, sağlıklı yavrular yetiştirmenin anahtarı da yine proteindir.

İlkyardım

Yukarıdaki önlemlere rağmen eğer tatsız bir kaza ile karşılaşılırsa, muhabbet kuşunuzu acilen veteriner hekime götürmeden önce ilkyardımı sizin yapmanız gerekir.

KANAYAN TÜYLER: Muhabbet kuşunuzun tüylerinin deriye yakın noktalardan kırılması, kan kaybı ve enfeksiyon tehlikelerinin habercisidir. Uzun süre farkedilmeyen kan kaybı, ölüme yolaçabilir. Kırılmış tüyü sakın kopartmayın ve kuşunuzu mutlaka bir veteriner hekime götürün.

KEDİ-KÖPEK SALDIRILARI: Bu saldırılarda, kuşunuzun tüyleri, iç organları ve iskelet yapısı zarar görebilir. Görünürde yara varsa, kedi ve köpekten geçecek bakterilere karşı hemen temizleyin ve acilen bir veteriner hekime götürün.

KEMİK KIRILMASI: Kuşlarda kemik kırılması, iç organlara önemli ölçüde zarar verir. İç kanamalara neden olur. Kırık sonrasında kuşunuzun sabit bir şekilde durmasını sağlayacak ve hava alan küçük bir kutuya koyun ve acilen bir veteriner hekime götürün.

BİTKİ ZEHİRLENMELERİ: Muhabbet kuşlar, evdeki, rengarenk ve hoş kokular salan çeşitli süs bitkilerini gagalamayı çok sever. Ancak bu bitkilerden bazıları zehirlenmelere veya sindirim sisteminde rahatsızlıklara yol açabilir. Böyle bir durum yaşanırsa, muhabbet kuşunuzu veteriner hekime götürmeden önce, veteriner hekime tedavisinde yardımcı olmak için, zarar veren bitkinin hangisi olduğunu saptayın; hatta mümkünse bu bitkiyi de yanınızda götürün.

YANIKLAR: Muhabbet kuşunuzda kaynayan su, yanıcı bir madde ve benzeri bir unsurla yanık oluşmuşsa, öncelikle, hemen kuşunuzu sıcak bölgeden uzaklaştırın. Eğer kimyasal bir yanma sözkonusu ise temiz ve soğuk suyla kuşu yıkayın ve acilen bir veteriner hekime götürün.

Kuşunuz Sizi Rahatsız Edecek Derecede Ötüyorsa...

Muhabbet kuşu besleyenler hatta genel olarak tüm kuş besleyenler, genellikle kuşlarının ötmelerinden zevk alırlar. Özellikle, garip sesler çıkaran, hatta ezberlettirilen kelimeleri tekrarlayabilen muhabbet kuşlarının ötüşü, insana büyük keyif verir. Ancak bazı durumlarda, kuşlar ötmeyi "abartabilir" ve bu da rahatsızlık verebilir. bu durumla karşılaşanlara bazı küçük tavsiyeleri şu şekilde sıraladık:

Alışkanlıklar: Kuşlar alışkanlıklarına çok bağlı hayvanlardır. Her akşam aynı saatte yatmak, belli saatlerde beslenmek, temizlenmek, oyun oynamak isterler. Eğer onlar için böyle bir program hazırlar ve bu programa sadık kalırsanız, yerli yersiz ötmelerini engelleyebilirsiniz. Kuşlar özellikle acıktıkları zaman ötüşe geçiyorlar. Kafesinde daima yeterli miktarda su ve yemek bulundurmaya özen gösterin.

Karanlık Odalar: Kuşlar özellikle güneş doğarken ve batarken ötmeyi severler. Bu ötüşü engellemeniz hayli zor. Ancak bunun kuşunuzun sağlığının ve mutluluğunun bir belirtisi olduğunu unutmamak gerekir. Ancak, kuşunuzun sizi sabah ayazında kaldırmasını istemiyorsanız, akşamları kafesini karanlık bir odaya taşıyabilir veya üzerlerini örtebilirsiniz. Kuşlar uyku vakitlerinin geldiğini anladıklarında en fazla yarım saat içinde uykuya dalarlar. Üstelik onların insanlara nazaran daha fazla uykuya ihtiyaçları var. Günde 10-12 saat uyumasına özen gösterin. Zira uykusunu alamayan kuşlar daha gürültücü olurlar.

Sıkıntı: Kuşlar sıkıldıklarında da gürültülü bir şekilde ötebilirler. Kuşunuzun kafesini gündüzleri değişik manzaraları izleyebilecekleri yerlere koyabilirsiniz. Siz evde yokken, televizyonu ya da radyoyu açık bırakarak onun sesle oyalanmasını sağlayın. Muhabbet kuşları yalnızlığı pek sevmezler, seslerden, özellikle müzik sesinden çok hoşlanırlar, hatta çoğu zaman çıkardıkları hoş seslerle müziğe eşlik ederler.

Yemekle Ödüllendirmek: Kuşunuz her öttüğünde onu yemekle ödüllendirmeyin. Her bağırtısının yemekle sonuçlanacağını bilirse daha sık ötmeye başlar. Yemek yerine ona bir oyuncak verin ve oyalanmasını sağlayın. Evde olmadığınızı düşünürse de ötmeyi kesecektir. Kapıyı açıp kapatıp sonra da ona görünmezseniz, bir süre susmasını sağlayabilirsiniz.

Korku: Kuşlar sadece canları sıkıldığında değil korktuklarında da öterler. Kuşunuz ötmeye başladığında ortamda onu korkutacak bir şey olup olmadığına bakın. Eğer böyle bir durum varsa, kafesinin yerini değiştirin ya da korktuğu şeyi görmemesi için kafesinin üzerine bir örtü örtün.

Cezalandırma: Cezalandırmak kuşların daha sessiz olmasını sağlamaz. Kafesine vurmayın ya da ona bağırmayın. Kuşunuz bunları da bir oyun sanıp daha heyacanla size yanıt verecektir. Unutmayın ki bir kuşun hiç ötmemesini istemek, bir insandan hiç konuşmamasını beklemekle eşdeğer. Kuşunuz sizinle iletişim kurmak için öter. Onun ötüşünden zevk almayı, mutlu anlarını onunla paylaşmayı öğrenmeniz şart. Bunu başaramıyorsanız, neden kuş beslediğinizi sorgulamanız gerekir...

Bu bölümde aşağıda ki soruların yanıtlarını bulabilirsiniz.

1. Muhabbet Kuşları nelerden mutlu olurlar?

2. Muhabbet Kuşları nelerden hoşlanmazlar?

3. Bir muhabbet kuşunun sağlıklı olup olmadığı nasıl anlaşılır?

4. Muhabbet Kuşlarının temel yetenekleri nelerdir?

5. Muhabbet Kuşlarının cinsiyeti nasıl anlaşılır?

6. Muhabbet Kuşları kaç yıl yaşar?

7. 
   
   

1. Muhabbet Kuşları nelerden mutlu olurlar?

2. Muhabbet Kuşları nelerden hoşlanmazlar?

3. Bir muhabbet kuşunun sağlıklı olup olmadığı nasıl anlaşılır?

• Tüylerini keyifle temizlemeli

• Tek bacak üzerinde tüneğinde keyifle ötüşmelidir

• Tüyleri parlak ve temiz olmalıdır

• Kuyruk altı temiz ve kuru olmalıdır

• Burun delikleri akıntısız ve aynı büyüklükte olmalıdır

• Aşırı kilo fazlalığı olmamalıdır

4. Muhabbet Kuşlarının temel yetenekleri nelerdir?

Muhabbet kuşları, objeleri, tıpkı insanlar gibi renkli algılarlar. Kafalarının her iki yanındaki gözleri sayesinde çok geniş bir alanı görebilirler. Gözleri birbirinden bağımsız hareket edebilir ve arkalarını yukarda olup bitenleri görebilir. Saniyede 150 resmi algılar. Buna karşılık insanların 16 resmi algılayabildiklerine dikkat çekmek isteriz. Bu kuşların hızlı uçması nedeniyle görmeleri hayati önem taşır.

İyi duymak kuşlar için hayati öneme haizdir. Çağırma ve ötüş kuşların iletişim kurmada en önemli aracıdır. Örneğin 400-20000 arasındaki ses frekansını algılayabilirler. Tıpkı teyp gibi, belirli sesleri hafızaya alırlar. Onları tekrar kullanabilirler. Bizim dilimizdeki kelimeleri kullanabildikleri gibi doğadaki kendi aralarındaki iletişimde de bu duyu özellikleri önem taşır.

Muhabbet kuşları iyi bir dokunma duyusuna sahiptirler. Kuluçkadaki dişi kuş yumurtadaki yavru kuşun hareketlerini karnı ile hissedebilmektedir. Şüphesiz muhabbet kuşunun en iyi dokunma duyusu titreşim duyusudur. Bu da ayaklarının titreşimi algılamasıdır. Bu duyu organı ile yem arayışında bir yılanın tehlikesine karşı uyarılmış olur. Evcil kuşların kendilerini bazı seslere alıştırması gerekir. Örneğin ağır vasıtaların geçiş seslerine ve son zamanların korkusu deprem gibi seslere alıştırılabilir. Bu sesler gece panik yaratır. Sık sık kuşlar korkutulmamalı. Örneğin titreşim gösteren araçlardan buzdolabı üstü gibi yerlerden uzak tutmalıdır.

Kuşların tat alma duyusu insanlarınkine eşdeğer değildir. Yine de farklı tat alma duyusuna sahiptirler. Bazıları tatlı algılarlar ve her şeyi tuzlu severler. Hatta tuz tanelerini gagalarlar. Bazı muhabbet kuşları tatlı yiyeceklere saldırırlar. Ancak muhabbet kuşları tatlı ve tuzlu yiyeceklerden uzak tutulmalıdır. Fakat yine de bazı tatlı yiyecekler mesela bir kek parçacığı tabaktan dökülen tuz tanelerinin birazinin yenilmesine izin verilebilir.

5. Muhabbet Kuşlarının cinsiyeti nasıl anlaşılır?

Muhabbet kuşlarının erkek yada dişi olduğunu anlayabilmek için kullanılan en basit yöntem şudur: Muhabbet kuşunun gagasının üzerindeki etli kısım koyu renkli (mavi ya da benzeri renkli) ise erkek, renk yok ise dişidir diyebiliriz.

6. Muhabbet Kuşları kaç yıl yaşar?

Muhabbet kuşları 1 yaşından sonra erişkin sayılırlar. Dişi muhabbet kuşları 4, erkekler ise 6 yaşından sonra yaşlanmaya başlarlar. Muhabbet kuşlarının ortalama ömrü 8 ila 10 yıl arasında değişir. Bununla birlikte, yaşadığı ortam, beslenme gibi noktalara dikkat edildiğinde muhabbet kuşlarının ömrünün 15 yıla kadar uzayabildiği hatta bazı istisnai durumlarda bu rakamın bile üzerine çıkıldığı görülmektedir.

Avusturalya Muhabbet kuşlarının vatanıdır

 Papağan ailesinin küçük üyesi olan muhabbet kuşları ormanlar ve düz ovalarda gruplar halinde yabani olarak yaşar. Yeşil, başları sarı ve sırtları enine siyah çizgili renkli muhabbet kuşlarının vatanı Avusturalya'dır. 17-20 cm boyundadır. Tohumlar ile beslenerek yaşam süreleri 15-16 sene civarındadır. 20 sene kadar yaşayanlarıda mevcuttur. 

Evcil tipleri çok çeşitli renklerdedir.Ani ve büyük oranda ısı değişimlerinden korunmaları gereklidir. İnsanlarda olduğu gibi dünyayı renkli görürler, saniyede 150 resmi algılayabilir.Yüksek ve ani seslerden çok korkarlar, Evcil kuşların kendilerini bazı seslere alıştırması gerekir.

Örneğin ağır vasıtaların geçerken çıkardıkları seslerine ve son zamanların korkusu deprem gibi seslere alıştırılabilir. Bu sesler gece panik yaratır. Sık sık kuşlar korkutulmamalı. Örneğin titreşim gösteren araçlardan buzdolabı üstü gibi yerlerden uzak tutmalıdır. Muhabbet kuşları, neşeli, akrobatik, sevecen, sıcakkanlı ve şaşırtıcı küçük kuşlardır. Onların dostluklarını kazanmak için, ona zekice yaklaşarak ilgisini çekebilirsinz.

Çoğunlukla muhabbet kuşlarıda, size sizden önce yakınlık gösterebilirler. Ancak bu narin vücuttaki eğlendirici kişilik, ona kaba davranmanıza asla müsaade etmez. Bir çok muhabbet kuşu, omuzlarınızda vakit geçirmeyi çok sever. Bu özelliklerine rağmen genellikle kucaklanacak, okşanacak hayvanlardan değildirler. Muhabbet kuşları, kendilerine her gün dokunulmasını isterler. Eğer dokunuşlarınızı yeterli bulmazlarsa utangaç, vahşi ve bazen de yaramaz olabilirler. Kolay edinilebilir olmaları ve konuşabilme yetenekleri tercih edilmelerindeki en önemli etkendir. Çok zeki ve kolay öğrenen bir kuştur.Çok dayanıklıdır. Topluluk halinde olmaktan hoşlanırlar.